सीमा पार मानव तस्करीको एउटा दर्दनाक घटनामा नेपालकी १४ वर्षीया बालिका अञ्जली (नाम परिवर्तन) लाई बिहारबाट सकुशल उद्धार गरिएको छ। समयमै गरिएको कारबाहीले एक निर्दोष जीवन जोगिएको अधिकारीहरूले जनाएका छन्।
यो उद्धार अभियान एक संयुक्त मानवीय मिसनको हिस्सा थियो, जसमा विभिन्न सुरक्षा निकाय, सरकारी अधिकारी र सामाजिक संस्थाहरूले समन्वय गरी “मिशन निर्भया अपरेशन” सञ्चालन गरेका थिए।
मामिलाको सुरुवात : आमाको रुवाबासी र प्रहरीको तत्परता
घटना तब सुरु भयो जब पीडितकी आमा, नेपालमा बसोबास गर्ने एक सामान्य महिला, रोइरहेका स्वरमा भारतीय प्रहरी इन्स्पेक्टर मनोज कुमार शर्मा (क्षेत्रीय मुख्यालय,बेजपारा,असम) सँग सम्पर्कमा आइन्।
उनले बताइन् कि दुई महिनाअघि मनोज गिरी नामका व्यक्तिले उनको १४ वर्षीया छोरीलाई बहलाइ–फकाई नेपालबाट बिहार लगेको थियो। केही दिनअघि छोरीले फेसबुकमार्फत आमालाई एक हृदयविदारक सन्देश पठाएकी थिइन्।
आमा, मलाई यहाँबाट बचाउ, नत्र म विष खाएर मर्छु
यस सन्देशले प्रहरीलाई तत्पर बनायो। इन्स्पेक्टर शर्माको टोलीले तुरुन्तै बालिकाको फेसबुक खाताबाट सुराकी खोजी सुरु गर्यो। साइबर सेलको सहयोगमा एउटा मोबाइल नम्बर पहिचान गरियो, जुन मनोज गिरी कै भएको पुष्टि भयो।
संयुक्त अभियान : सीमापार समन्वय र संवेदनशील कारबाही
मामिलाको गम्भीरता बुझ्दै मिशन मुक्ति फाउण्डेशन (नयाँ दिल्ली) का निर्देशक वीरेन्द्र सिंह ले सबै सरोकारवालासँग तत्काल समन्वय गरे।
यस अभियानमा राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोगका प्रियांक कानूनगो, एडीजी (वीकर–सेक्शन, बिहार) अमित जैन, इन्स्पेक्टर मनोज कुमार शर्मा,मिशन मुक्ति फाउण्डेशन,प्रयास जुभेनाइल एड सेन्टर (रक्सौल),रेस्क्यू एण्ड रिलिफ फाउण्डेशन,एसएसबी बेजपारा र मोतीहारी पुलिसको संयुक्त टोली सक्रिय भई अभियान अघि बढाइयो।
अपरेशन दुई तहमा सञ्चालन गरियो
एक टोली बिहारको सुगौली क्षेत्रमा जमीनी खोजतलासमा खटाइयो, भने अर्को टोलीले अनलाइन निगरानी र निर्देशनको जिम्मा लियो।
छोटो समयमा नै तस्कर मनोज गिरी पक्राउ परे र नाबालिग अञ्जलीलाई सकुशल उद्धार गरियो। उद्धारपछि काउन्सेलिङ विशेषज्ञ आरती कुमारीले बालिकालाई मनोवैज्ञानिक सहारा दिइन्, जसले पुनःस्थापनाको यात्रामा महत्वपूर्ण सहयोग गर्नेछिन्।
अपराधको उद्देश्य र परिणाम
अनुसन्धानका क्रममा पत्ता लाग्यो कि तस्करहरूले बालिकालाई दिल्ली लैजाने तयारी गरिरहेका थिए। यदि समयमा कारबाही भएको नहुने हो भने, बालिका यौन–शोषण वा जबर्जस्ती श्रमजस्ता गम्भीर जोखिममा पर्न सक्थिन्।
अधिकारीहरूका अनुसार, आमाको साहस र सुरक्षाकर्मीहरूको तत्परतालाई धन्यवाद दिँदै यस घटनाले सीमा पार अपराध नियन्त्रणमा “समन्वयको उत्कृष्ट उदाहरण” प्रस्तुत गरेको छ।
उद्धारमा संलग्न प्रमुख व्यक्तित्वहरू प्रियांक कानूनगो राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोग (नयाँ दिल्ली),अमित जैन – ए.डी.जी,वीकर–सेक्शन (बिहार),इन्स्पेक्टर मनोज कुमार शर्मा क्षेत्रीय मुख्यालय बेजपारा (असम),वीरेन्द्र सिंह निर्देशक,मिशन मुक्ति फाउण्डेशन (नयाँ दिल्ली),रेस्क्यू एण्ड रिलिफ फाउण्डेशन,प्रयास जुभेनाइल एड सेन्टर, रक्सौल एसएसबी बेजपारा इन्टेलिजेन्स इकाई
मोतीहारी पुलिस रहेका थिए।
इन्स्पेक्टर मनोज कुमार शर्मा क्षेत्रीय मुख्यालय बेजपारा (असम)
